Hania urodziła się 11 maja 1944 roku w Rzeszowie, w rodzinie prawniczej. Jej życie było jednak związane z Krakowem. Po ukończeniu w roku 1962 liceum ogólnokształcącego im. Zofii Nałkowskiej rozpoczęła studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, w Katedrze Archeologii Śródziemnomorskiej. W roku 1967 uzyskała magisterium, na podstawie pracy p.t. „Antyczne reliefy terakotowe w zbiorach krakowskich”. W trakcie studiów była członkiem Koła Naukowego Archeologów Śródziemnomorskich oraz Zrzeszenia Studentów Polskich.

W marcu 1968 roku Hania wyjechała do Paryża. W trakcie rocznego pobytu uzyskała dyplom Alliance Française zaświadczający Jej biegłą znajomość języka francuskiego. Przez cały te czas pracowała w charakterze asystentki pani Odette Sargnon, wykonywała prace pomocnicze związane z edycją książki poświęconej biżuterii kreteńsko-mykeńskiej („Bijoux préhelléniques” – wydanej w roku 1971). Po powrocie z Francji podjęła prace zlecone w Katedrze Archeologii Śródziemnomorskiej UJ. W tym też okresie powstaje Jej pierwszy artykuł p.t. „Agent Władysława Czartoryskiego w Egipcie”, dotyczący pochodzenia antycznych zbiorów archeologicznych w Muzeum Narodowym w Krakowie.

W marcu 1971 roku Hania rozpoczęła pracę jako asystent w krakowskim Muzeum Archeologicznym, w Dziale Archeologii Śródziemnomorskiej i Starożytnych Cywilizacji Pozaeuropejskich; w roku 2000 została kustoszem dyplomowanym. Od roku 1992 pełniła funkcję kierownika Działu, była dobrym, odpowiedzialnym pracownikiem wykonującym prace związane nie tylko ze statutową działalnością Muzeum. Szczególnie dbała o zbiory, czego dowodem była ich regularna konserwacja i renowacja (np. sarkofagów egipskich, tkanin koptyjskich i peruwiańskich itp.). Była autorką 12 międzynarodowych wystaw. Przygotowała, wraz ze swoim współpracownikiem Krzysztofem Babrajem, dwie znakomite wystawy stałe: „Bogowie starożytnego Egiptu” (z punktu widzenia nowoczesnego sposobu aranżacji, najlepsza po Luwrze, wystawa egiptologiczna ) oraz „Peruwiańskie zbiory Władysława Klugera”. W 1995 roku Dział rozpoczął pierwsze w Polsce interdyscyplinarne badania mumii egipskiej (ze zbiorów własnych, pochodzących z wykopalisk Tadeusza Smoleńskiego w el-Gamhud z 1906 roku), jedne z nielicznych w świecie o tak szerokim planie naukowym.

W latach 1984-2000 Hania sprawowała funkcję Sekretarza Redakcji muzealnego rocznika „Materiały Archeologiczne”. Przez wiele lat była współpracownikiem międzynarodowej encyklopedii „Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae”.

Znajomość języków (angielskiego, z którego roku 1973 złożyła egzamin w Studium Języków Obcych przy Oddziale PAN w Krakowie i francuskiego, w 1976 roku uzyskała certyfikat w Departamencie Szkolenia Kadr Ministerstwa Kultury i Sztuki) pozwalała Jej na swobodne poruszanie się w literaturze źródłowej, jak też ułatwiała kontakty zawodowe i towarzyskie na forum międzynarodowym. Wszystkich zachwycała jej szczególnie piękna, perfekcyjna francuszczyzna.

Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskała w roku 1979, decyzją Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego UJ, na podstawie dysertacji doktorskiej pisanej pod kierunkiem prof. Marii Ludwiki Bernhard, zatytułowanej Nurty stylistyczne w koroplastyce Egiptu grecko-rzymskiego.

Ukoronowaniem jej działalności naukowej było uzyskanie w roku 2007 tytułu doktora habilitowanego na podstawie pracy p.t. „Terres cuites d´Athribis”. Praca powstała w oparciu o materiały pozyskane w trakcie wykopalisk w Tell Atrib (Egipt) za lata 1985-1991. Praca ta została opublikowana 2005 roku przez jedną z najbardziej liczących się w środowisku egiptologów instytucję, Association Égyptologique Reine Élisabeth w Brukseli, w prestiżowym wydawnictwie Brepols. Niestety śmierć Hani przerwała prace nad kolejnym tomem obejmującym lata 1992-1999.

W sferze rozległych zainteresowań badawczych Hani na plan pierwszy wysuwały się zagadnienia związane ze sztuką grecko-rzymskiego i bizantyjskiego Egiptu, szczególnie dotyczące tzw. koroplastyki, w tym przypadku figurek terakotowych, które (jako artis minoris) przez wiele dziesięcioleci, nie wzbudzała należytego zainteresowania badaczy. Po przeprowadzeniu wnikliwych, wieloletnich badań, Hania Szymańska uznała figurki za tzw. małą rzeźbę, która dostarcza wielu cennych informacji dotyczących rozlicznych aspektów życia religijnego, społecznego oraz politycznego. Terakoty zostały umieszczone w szerokim kontekście sztuki egipskiej, greckiej i orientalnej różnych okresów, co pozwoliło dojść do oryginalnych wniosków związanych z wzajemnymi wpływami i inspiracjami. Badania te okazały się wielkim przełomem i poszerzeniem bazy źródłowej i jednym z dodatkowych, ważnych elementów przy datowaniu zespołów kulturowych, okresu grecko-rzymskiego cywilizacji egipskiej.

W latach 1973 i 1975 brała udział w wykopaliskach w Novae (Bułgaria) prowadzonych przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, zaś w latach 1998-1999 w wykopaliskach francusko-polskich (IFAO) w Dendera. Od 1991 roku stale uczestniczyła w wykopaliskach Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im. Prof. K. Michałowskiego UW (w Tell Atrib 1991-1995, jako członek misji pod kierunkiem prof. dr hab. K. Myśliwca), zaś w latach 1998-1999 była kierownikiem badań na tym stanowisku. Od 2000 roku kierowała wykopaliskami Polskiej Misji Archeologicznej w Marei w Egipcie, na stanowisku z okresu bizantyńskiego, prowadzonymi pod auspicjami Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW oraz Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Przez trzy lata (2001-2003) badania te finansowano z grantu KBN.

Hania była stypendystką następujących instytucji: Ministerstwa Edukacji w Egipcie (1979, 1989), Fondation Hardt w Genewie (1983), Deutsches Archäologisches Instituts w Berlinie (1992, 1993) i Deutscher Akademischer Austauschdienst w Uniwersytecie w Trewirze (1996). W 1998 roku otrzymała Mellon Research Fellowship for Study w American School of Classical Studies w Atenach, a w 2004 roku – stypendium Fundacji Lanckorońskich z Brzezia w Londynie.

Prowadziła również działalność dydaktyczną i popularyzatorską.Wykładała w Krakowie – na Uniwersytecie Pedagogicznym, a także za granicą – na Uniwersytecie w Trewirze, w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW w Kairze oraz w École Française d´Ath`enes oraz Towarzystwie Filologii Klasycznej PAU. Wygłaszała również referaty na międzynarodowych kongresach, m.in. w Rzymie – 1995, Kairze – 1996, Turynie – 2001 i Aleksandrii – 2006, 2008. Przez szereg lat wykładała na Wydziale Historii Starożytnej i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego im. Jana Pawła II, na którym zresztą od roku 2007 była kierownikiem Katedry Historii Starożytnej i Średniowiecznej.

Trudno nie wspomnieć o politycznej działalności Hani i jej zaangażowaniu w ruch związkowy „Solidarność”. W roku 1980, została wybrana na sekretarza Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Od początku lat osiemdziesiątych uczestniczyła w pracach, nielegalnego podówczas, Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego, które powstało z inicjatywy Mirosława Dzielskiego. Towarzystwo określane mianem „salonu prawicowego” było organizacją niezależną, skupiającą środowisko intelektualistów i przedsiębiorców. Do momentu rejestracji Towarzystwa (30.09.1987 r.) tajne spotkania odbywały się w mieszkaniu Hani i Jej matki, Ireny Szymańskiej. Udostępnianie lokalu świadczyło o dużej odwadze Pań Szymańskich, zwłaszcza, że dom był pod stałą obserwacją SB. Na tajnych spotkaniach, organizowanych pod pozorem biesiad towarzyskich (z zresztą wyśmienitą oprawą kulinarną), bywali słynni liberałowie m.in. Stefan Kisielewski, Piotr Wierzbicki, Aleksander Hall, Tadeusz Syryjczyk, Stanisław Stomma. Na bazie programu Towarzystwa, podporządkowanego wartościom chrześcijańskim, były poruszane kluczowe sprawy związane z dalszymi losami Polski, tak w zakresie działań politycznych, jak społecznych i gospodarczych. Na spotkaniach bardzo często wygłaszano referaty, które wywoływały zwykle burzliwą dyskusję.

Hania kochała życie, lubiła towarzystwo, w którym brylowała i była jego duszą. Po prostu, posiadała tzw. l´esprit, jak to określają Francuzi. Miała niespożytą energię i optymizm. Do samego końca kierowała misją archeologiczną w Marei (Egipt) i prowadziła zajęcia dydaktyczne.

Anna Dagnan-Ginter