Naczynie gliniane
Naczynie gliniane z Kobylan
5000-4800 p.n.e.
Kobylany, gm. Zabierzów, woj. małopolskie; Jaskinia Pod Słupami
Maksymalna średnica brzuśca: 133mm
Prezentowane naczynie to półkulista czarka wylepiona ręcznie z gliny. Jej zewnętrzną powierzchnię wypolerowano i pokryto nacięciami tworzącymi bogaty geometryczny wzór. Prawdopodobnie służyła do spożywania jedzenia, a nie jego przyrządzania. Ozdobiono ją z dużą dbałością i precyzją. To może sugerować, że stanowiła element dekoracyjnej „zastawy stołowej”. Wzory geometryczne zdobiące naczynia z tego okresu mogły być znakiem rozpoznawczym ich wytwórców. Można przypuszczać, że w podobny sposób dekorowali oni swoje ubrania, ciała, a także domy i sprzęty codziennego użytku. Opisywane naczynie powstało na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Zostało znalezione w Jaskini Pod Słupami w Kobylanach w 1879 roku. Jest to najstarsze tego typu naczynie na ziemiach polskich.
Naczynie gliniane powstało w neolicie, około 5000 - 4800 przed naszą erą.
Półkulista czarka ulepiona ręcznie z gliny, ma wysokość 10 centymetrów i średnicę 13 centymetrów w najszerszym miejscu.
Brzeg naczynia został lekko zagięty do wewnątrz. Wokół biegnie wyryty w glinie geometryczny ornament. Górna część to cztery poziome kreski, umieszczone jedna pod drugą, rozdzielone śladami po kilku pionowych nacięciach. Dolna część to powtarzający się układ trzech wygiętych w dół łuków, również przedzielonych pionową kreską. Barwa czarki przybiera różne odcienie. Od brunatnego do beżowego. Zewnętrzna powierzchnia naczynia jest gładka. To efekt wypolerowania.
Ornament delikatnie wyryto patyczkiem lub kościanym narzędziem w miękkiej jeszcze glinie. Naczynia wypalano w ognisku przykrytym chrustem. Stąd różnice w barwie. Tam, gdzie docierał tlen, są jaśniejsze. Staranne wykonanie świadczy o tym, że czarka była elementem dekoracyjnej zastawy.
Naczynie powstało na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Zostało znalezione w Kobylanach, w Jaskini Pod Słupami, w 1879 roku. Jest to najstarsze tego typu naczynie na ziemiach polskich.