Archeologiczna Autostrada – wykopaliska przy wielkich inwestycjach drogowych pod Krakowem
Osiem lat eksponowania, prezentacja w 20 muzeach w kraju i zagranicą, tournée długości ponad 7 tys. km, ponad 140 tys. zwiedzających, współpraca międzyinstytucjonalna, promocja krajowa i międzynarodowa, wykłady popularnonaukowe, warsztaty edukacyjne i prelekcje dla nauczycieli. Powyższe osiągnięcia to plon wystawy czasowej pt. „Archeologiczna autostrada – wykopaliska przy wielkich inwestycjach drogowych pod Krakowem”, która po raz ostatni zaprezentowana zostanie w marcu br. w krakowskim Muzeum Archeologicznym. Wystawa powstała w 2011 r. jako wspólne przedsięwzięcie Muzeum Archeologicznego w Krakowie i Krakowskiego Zespołu do Badań Autostrad sp. j. Opowiada o jednym z największych w historii polskiej archeologii przedsięwzięć badawczych, tj. o wykopaliskach, wyprzedzających budowę autostrad i wielkich inwestycji drogowych w Polsce. Przybliżamy w niej jeden z odcinków autostrady A-4, pomiędzy Krakowem i Tarnowem, przebiegający przez obszary zaliczane do najintensywniej zasiedlonych terenów pradziejowej Europy. W latach 1997-2010, w bezpośredniej okolicy Krakowa, prowadzone były na wielką skalę badania archeologiczne. Przebadano 121 stanowisk ze śladami pradziejowego i nowożytnego osadnictwa. Najstarsze liczą blisko 15 tys. lat, a najmłodsze pochodzą z XIX w. Wyniki wykopalisk przedstawiono w przystępny i atrakcyjny sposób. Ilustruje je ponad 600 oryginalnych zabytków, liczne fotografie z prac badawczych oraz rekonstrukcje komputerowe i fotograficzne osób, biżuterii, broni, a także omów, studni, pieców garncarskich i grobów z czasów ich użytkowania przed wiekami i tysiącleciami.
W latach 2011-2017 „Archeologiczną autostradę” zaprezentowano w muzeach w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Katowicach, Bielsku-Białej, Tarnowie, Piotrkowie Trybunalskim, Głogowie, Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej, Niepołomicach, Tarnobrzegu, Wieliczce, Bochni i Mielcu. W 2018 r. zorganizowano pokazy wystawy na Ukrainie. Trasa ukraińska wystawy to wynik współpracy Muzeum Archeologicznego w Krakowie oraz Ratowniczej Służby Archeologicznej Ukraińskiej Akademii Nauk we Lwowie, która sprowadziła wystawę i koordynowała organizację ekspozycji w czterech miastach: Lwowie, Kijowie, Połtawie i Mikołajewie. Patronat nad wystawą objęła Ambasada RP w Kijowie oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy. Ekspozycja spotkała się z ogromnym zainteresowaniem, w ciągu 12 miesięcy obejrzało ją ponad 95 tys. zwiedzających. Krakowska „Archeologiczna autostrada” była pierwszą wystawą o tematyce archeologicznej sprowadzoną na Ukrainę z Zachodu po 1991 roku. Dla ukraińskich instytucji archeologicznych prezentacja wystawy była okazją do zapoznania się z organizacją wielkich badań przedinwestycyjnych, które zostaną podjęte na Ukrainie w związku z planami budowy sieci autostrad.
Wystawę w Muzeum Archeologicznym będzie można oglądać od marca do końca lipca 2019 roku.
Albert Zastawny
