Maria Bazielich (1931-2014)

Maria Bazielich (z domu Masłowska) urodziła się 5. lipca 1931 r. we Włocławku. Tam ukończyła dwie pierwsze klasy szkoły podstawowej. Po rozpoczęciu II wojny światowej rodzina została wysiedlona do Starego Sącza. Tam dokończyła edukację w szkole podstawowej, następnie uczyła się w tamtejszym gimnazjum i liceum ogólnokształcącym. Świadectwo dojrzałości uzyskała w 1949 r. Studiowała w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1950-1953 otrzymując dyplom ukończenia studiów wyższych stopnia pierwszego na Wydziale Historycznym, ze specjalizacją w zakresie Historii Kultury Materialnej (tak ówcześnie nazywano kierunek archeologiczny). Początkowo, z powodów rodzinnych i braku etatów w Starym Sączu, nie pracowała w wyuczonym zawodzie. Jednak nie traciła kontaktów z archeologią. W pierwszej połowie lat sześćdziesiątych XX w. została oddelegowana przez krakowski oddział Polskiego Towarzystwa Archeologicznego do wygłaszania odczytów popularno-naukowych na terenie Sądecczyzny. Uczestniczyła też w niewielkich pracach wykopaliskowych na terenie Grybowa i w Dębnie.

Od 1 marca 1968 r. do przejścia na emeryturę w 1994 r., z roczna przerwą (1 kwietnia 1970 – 15 stycznia 1971), była pracownikiem Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Swoje zawodowe życie związała z Oddziałem w Nowej Hucie. W 1979 r. uzyskała tytuł magistra w zakresie archeologii na podstawie pracy Trzydzieści lat badań Oddziału Muzeum Archeologicznego w Nowej Hucie. Pracę magisterską napisała na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Przeszła wszystkie szczeble awansu muzealnego – od asystenta do kustosza.

Ze względu na stan zdrowia nie brała udziału w badania wykopaliskach prowadzonych na terenie Nowej Huty. Angażowała się jednak w pracę na rzecz ogółu prowadząc oddziałową bibliotekę oraz prowadząc, niezwykle skrupulatnie, prace inwentaryzacyjne. W pracy naukowej zajmowała się głównie materiałami z epoki brązu, głównie kultury łużyckiej. W kilku pracach podjęła się opracowania nowatorskiego zagadnienia związanego z obecnością ceramiki „typu gawskiego” w rejonie Krakowa (por. wykaz opublikowanych prac). W tym celu odbyła specjalny wyjazd studyjny do kilku placówek muzealnych na Węgrzech.

Po przejściu na emeryturę nie straciła kontaktu z Muzeum. Była częstym gościem w Branicach – nowej siedzibie Oddziału w Nowej Hucie oraz na wernisażach wystaw. Odkryła w sobie talenty artystyczne – malowała i pisała wiersze. Niektóre były publikowane.

Społeczność Muzeum Archeologicznego straciła oddanego Pracownika, dla którego praca była prawdziwą i wielką, życiową pasją.

  • (wspólnie z A. Żakim) Prace wykopaliskowe w Dębnie pow. Nowy Targ w roku 1964, (powielane).
  • Moneta rzymska z I w. n.e., Wiadomości Numizmatyczne: 1971 r.
  • Cmentarzysko kultury łużyckiej w Kowalkowicach pow. Opatów, Materiały Archeologiczne, 13: 1972, 151-156.
  • Elementy kultury Gáva z osady kultury łużyckiej w Nowej Hucie – Pleszowie, stan. 17 i 20, Archeologia Polski 23/2: 1978, 307-354.
  • Nowohucki Oddział PTAiN, Z Otchłani Wieków 44/4: 1978, 295-297.
  • Zagadnienie występowania elementów kultury Gáva w okolicach Krakowa oraz jej oddziaływania na grupę tarnobrzeską kultury łużyckiej, [w:] Południowa strefa kultury łużyckiej i powiązania tej kultury z Południem, Kraków – Przemyśl 1982, 287-297.
  • Materiały kultury łużyckiej i kultury Gáva odkryte na stan. 22 – Zesławice – Dłubnia, (Kraków – Nowa Huta), Wiadomości Archeologiczne 47/1: 1982, 71-90.
  • Materiały kultury łużyckiej i kultury Gáva ze stan. 21 w Zesławicach – Dłubni (Kraków – Nowa Huta), Wiadomości Archeologiczne 47/1: 1982, 91-106.
  • Wyniki analiz technologicznych ceramiki kultury Gáva i kultury łużyckiej ze stanowisk w Małopolsce i południowej Mołdawii, Wiadomości Archeologiczne 47/1: 1982, 107-117.
  • Trzydzieści lat badań Oddziału Muzeum Archeologicznego w Nowej Hucie, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 7: 1983, 75-100.
  • Elementy kultury Gáva w rejonie Krakowa – Nowej Huty, Archeologia Polski 29/2:  1984, 317-349.
  • Materiały odkryte w Krakowie – Nowej Hucie na stan. 35 i 42 (Krzesławice), Materiały Archeologiczne Nowej Huty 8: 1984, 125-133.
  • (wspólnie z J. Machnikiem) Tarczki kościane kultury mierzanowickiej z Krakowa – Nowej Huty, stan. nr 5 (Wyciąże), Sprawozdania Archeologiczne 37: 1986, 157-176.
  • Ze studiów porównawczych nad technologią produkcji ceramiki kultury Gáva z terenu Węgier oraz ceramiki tej kultury odkrytej w rejonie Krakowa – Nowej Hucie, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 10: 1986, 59-71.
  • Die in Kraków Gefundenen Elemente der Gáva – Kultur als beitrag zu Forschungen über Kontakte Kleinpolens mit der Ostslowakei, [in:] Urzeitliche und Frühhistorische Besiedlung der Ostslowakei in Bezug zu den Nachbargebieten, Nitra 1986, 145-150.
  • (wspólnie z J. Machnikiem) Materiały z wczesnego okresu epoki brązu z północnej części Nowej Huty, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 12: 1988, 73-88.
  • Wykaz prac dotyczących materiałów z Nowej Huty za lata 1980-1988, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 13: 1989, 8-10.
  • Osada kultury łużyckiej w Nowej Hucie-Mogile na stan. 62. Część I – materiały, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 15: 1992, 73-136.
  • Młodsza faza osady kultury łużyckiej na stanowisku Mogiła 62, 62A i 62B w Krakowie-Nowej Hucie, [w:] S. Czopek (red.) Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, Rzeszów 1992, 139-154.
  • Osada kultury łużyckiej w Nowej Hucie-Mogile na stan. 62. Część II, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 16: 1993, 103-146.
  • Osada kultury łużyckiej w Nowej Hucie-Mogile na stan. 62. Część III, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 18: 1995, 45-81.