TEATR MUMERUS – NOC POEZJI 2023
„DYNAMOPSYCHA CZYLI CISZA JEST NAJPIĘKNIEJSZĄ MUZYKĄ”
(NA PODSTAWIE POEZJI TYTUSA CZYŻEWSKIEGO I INNYCH PRZEDSTAWICIELI MIĘDZYWOJENNEJ AWANGARDY)
„Cisza jest najpiękniejszą muzyką, bo jest matką biednych” – to cytat z poematu „Robespierre” autorstwa jednego z najwybitniejszych przedstawicieli międzywojennej awangardy poetyckiej, Tytusa Czyżewskiego, którego poezję (jak również poezje innych przedstawicieli międzywojennej awangardy) Teatr Mumerus zaprezentuje podczas tegorocznej edycji Nocy Poezji. Cytat ten wskazuje na podobieństwo pomiędzy muzyką a poezją i koresponduje z inną opinią, że istotą muzyki jest cisza pomiędzy dźwiękami, tak jak istotą poezji jest cisza (czy też pauza) pomiędzy słowami.
Tytus Czyżewski (1880 – 1945) był poetą, ale także malarzem, jednym z czołowych (obok Brunona Jasieńskiego, Stanisława Młodożeńca, Tadeusza Peipera, Leona Chwistka czy też Juliana Przybosia) przedstawicieli międzywojennej awangardy – futuryzmu, dadaizmu, kubizmu , a przede wszystkim – jak sam określał – formizmu. Tematyka jego wierszy jest bardzo różnorodna: od charakterystycznej dla jego formacji fascynacji miastem i maszyną, aż po folklor góralski. Jednym z podstawowych środków wyrazu jego poezji jest groteska. Kilka z jego wierszy odnosi się tematycznie do Krakowa, miasta z którym Czyżewski był związany – co nie jest bez znaczenia w kontekście krakowskiej przecież Nocy Poezji. Jest to poeta (jak i awangarda międzywojenna) niesłusznie zapomniany i – naszym zdaniem – ta świetna przecież poezja zasługuje na przypomnienie.
Przywołane w tytule projektu „dynamopsycha”, to neologizm wymyślony przez Czyżewskiego mający określać stany psychiczne podczas tworzenia (a potem odbierania) wierszy.
Będące w remoncie (aczkolwiek umożliwiającym podjęcie działań artystycznych) przestrzenie Muzeum Archeologicznego (dziedzińce, podwórza, ogród, piwnice, korytarze) zdają się być przeznaczone do prezentacji tego typu poezji – choćby ze względu na obecną w poezji Czyżewskiego fascynację konstrukcją i budową. Nasza prezentacja będzie miała charakter wędrówki odbywanej po tych przestrzeniach, wędrówki w ciszy, przerywanej wierszami i muzyką.
Prezentacjom towarzyszyć będzie wykonywana na żywo w przestrzeniach Muzeum Archeologicznego muzyka – improwizacje na głos i kontrabas.
W projekcie wezmą udział aktorzy Teatru Mumerus (Ewa Breguła, Agnieszka Dziedzic, Monika Gigier, Katarzyna Piotrowska – Ornatkiewicz, Jan Mancewicz, Jacek Milczanowski, Bartłomiej Zdeb). Muzyka w wykonaniu Michała Braszaka. Scenarzystą i reżyserem całości jest Wiesław Hołdys.
Pokaz odbędzie się w dniu 7 października o godz. 19:00 w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, ul. Senacka 3.
Wydarzenie jest finansowane przez Gminę Kraków ramach Krakowskich Nocy – Noc Poezji 2023.
Wstęp darmowy.