Czy fajka mniej szkodzi?

Czy fajka mniej szkodzi?

Fajki dla archeologa są zarówno cennym w analizie zabytkiem, chociażby w kontekście badań nad datowaniem warstw nowożytnych, jak i niepodważalną w interpretacji, materialną pozostałością dawnych zwyczajów oraz mody. Wieloaspektowość tego zagadnienia, powoduje, że archeologiczne prace badawcze wymagają często uzupełnienia w postaci interdyscyplinarnych studiów, chociażby w kontekście historii lub etnografii. Przybory do palenia tytoniu odkrywane w Krakowie, odzwierciedlają przywiązanie mieszkańców tego miasta do obyczajów płynących głównie z tradycji wschodniej (tureckiej). Źródła te, wskazują ponadto, że ówcześni konsumenci stosowali zarówno towar miejscowej produkcji, jak i wysokiej jakości akcesoria, wytwarzane w innych europejskich ośrodkach.

Fajki są materialnym dowodem orientalizacji kultury dawnych mieszczan pod wpływem tradycji tureckiej. Kilka lat temu w naszym Muzeum miało miejsce otwarcie wystawy czasowej „Mieszczańska kultura palenia tytoniu. Fajki w nowożytnej tradycji i obyczajowości mieszkańców Krakowa”. Była to  podróż do innego wymiaru kulturowego, związanego z egzotyką wschodnioeuropejskiego fajczarstwa. Zaprezentowane na ekspozycji zabytki archeologiczne, pochodziły z okresu od XVII do 1. poł. XX w., stanowiąc unikalne kolekcje Muzeum Archeologicznego w Krakowie oraz Zamku Królewskiego na Wawelu. W zbiorach tych dominowały gliniane lulki, produkowane zarówno w miejscowych, jak i zagranicznych warsztatach. Uwagę zwracały w szczególności wysokiej jakości lulki wytwarzane z słynnych zakładach Monarchii Habsburgów i późniejszego państwa Austro-Węgier, zlokalizowanych m.in. na terenie dzisiejszej Słowacji lub Austrii (np. Bańska Szczawnica). Licznie reprezentowane były również egzemplarze akcesoriów porcelanowych pochodzenia austro-węgierskiego, gdzie wyróżniały się metalowe elementy takich fajek spełniające funkcje ozdobne i użytkowe. Całości obrazu prezentowanej kolekcji, dopełniał niewielki zbiór glinianych fajek jednorodnych, produkcji holenderskiej i pruskiej. Częścią wystawy była historia „Pierwszej Krakowskiej Loży Fajki”, zrzeszającej grono koneserów i propagatorów sztuki palenia w fajce. „Krakowska Loża” jako ważne zjawisko w historii ruchu fajczarskiego, stała się elementem ekspozycji jako współczesny kontynuator tego rodzaju tradycji wśród mieszczan krakowskich.

Autor: Jakub Puziuk (Dział Archeologii Średniowiecza i Czasów Nowożytnych).

W 2017 r. w naszym Muzeum prezentowana była wystawa czasowa „Mieszczańska kultura palenia tytoniu. Fajki w nowożytnej tradycji i obyczajowości mieszkańców Krakowa”, której autorem był Jakub Puziuk  (Dział Archeologii Średniowiecza i Czasów Nowożytnych).

Więcej o wystawie możecie dowiedzieć się zaglądając tutaj:

www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C413926%2Cfajki-i-akcesoria-na-wystawie-w-muzeum-archeologicznym-w-krakowie.html

www.youtube.com/watch?v=E9JuK36IP2M

W związku z obecną sytuacją związaną z występowaniem COVID-19 w Polsce i na świecie, zgodnie z decyzją Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 listopada br. o zamknięciu instytucji kultury, informujemy, iż Muzeum Archeologiczne w Krakowie będzie NIECZYNNE od 7.11. (sobota) do 29.11 (niedziela) włącznie. Komunikat dotyczy Gmachu Głównego Muzeum oraz Oddziału Muzeum w Nowej Hucie-Branicach.