Nie pukaj w te drzwi…

Nie pukaj w te drzwi…

Jeszcze przed II wojną światową Muzeum Archeologiczne w Krakowie podjęło starania o uzyskanie pomieszczeń spełniających wymogi przechowywania i eksponowania szybko przyrastających zbiorów i ekspozycji. W roku 1954 Rada miasta Krakowa przekazała na ten cel zabudowania po zlikwidowanym więzieniu św. Michała przy ul. Senackiej i Poselskiej. Wcześniej, od XVII w., znajdował się w tym miejscu klasztor karmelitów bosych. W roku 1797, na mocy tzw. dekretu józefińskiego o kasacie zgromadzeń zakonnych, które nie zajmowały się nauką, szkolnictwem i opieką nad chorymi, zgromadzenie karmelitów przy kościele św. Michała i św. Józefa w Krakowie zostało skasowane, a kościół, klasztor i pozostałe zabudowania skonfiskowano na rzecz skarbu państwa i przeznaczono na więzienie i cele sądownicze. Służyły tym celom przez 157 lat. W latach 1958-66 przeprowadzono generalny remont obiektów i przystosowano je na potrzeby muzeum. W trakcie prac remontowych ściany wszystkich pomieszczeń pozbawiono tynków, co tłumaczono koniecznością osuszenia i odgrzybienia murów, ale na zachowanych drzwiach do cel więziennych przetrwały liczne napisy wykonane przez osadzonych.

Wykonane z drewna w XVII w., jako drzwi do cel klasztornych, po zmianie przeznaczenia budynków, stały się drzwiami do cel więziennych. Zaopatrzono je od zewnątrz w masywne zasuwy, na wysokości twarzy dorosłego człowieka wycięto otwór, w który wstawiono wizjer (judasza), przez który kontrolowano osadzonych. Na zewnątrz przytwierdzano tabliczki znamionowe z numerem celi, jej powierzchnią i liczbą osadzonych. Na wewnętrznych płaszczyznach drzwi z czasem pojawiały się podpisy, inicjały, słowa modlitwy czy rysunki pozostawione przez więźniów.

Drzwi poddano konserwacji w roku 2008. Część z nich można zobaczyć na wystawie stałej Dzieje najstarsze i stare gmachu Muzeum Archeologicznego w Krakowie.

                                                                                                                                                                                        Anna Tyniec