Historia siedziby Oddziału w Nowej Hucie – Branicach

Nowohucki Oddział Muzeum Archeologicznego w Krakowie mieści się z zespole dworsko-parkowym w Branicach. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w źródłach pisanych w roku 1250, kiedy Bolesław Wstydliwy przyznał wojewodzie krakowskiemu Klemensowi, synowi Sulisława, prawo do łowienia bobrów na tych terenach. Natomiast relikty archeologiczne poświadczają istnienie tutaj osadnictwa już w epoce neolitu (ok. VI tys. przed Chr.).

W Branicach zachował się, otoczony parkiem, późnorenesansowy dwór obronno-mieszkalny (lamus z ok. 1600 r.). Budynek na planie prostokąta składa się z trzech kondygnacji: piwnicy, parteru i piętra. Jego dach budowli osłonią ozdobna attyka z arkadami i krenelażem. Elewację pokrywa dekoracja sgraffiti. Wewnątrz zachowały się: bogato zdobiony kominek oraz portal drzwiowy pochodzące z warsztatu Santi Gucciego.
Obok lamusa, na przełomie XVIII i XIX wieku, wzniesiono parterowy, klasycystyczny dwór rodziny Badenich. W pobliżu zachowały się resztki założenia krajobrazowego z parkiem i częścią gospodarczą (spichlerz z 1706 roku, tzw. czworaki i kilka wolnostojących piwnic).