*prezent w postaci figurki antropomorficznej!Figurka antropomorficzna (gliniana kopia)
IV-III tys. p.n.e., kompleks kulturowy Cucuteni-Trypole
Kolekcja glinianych figurek kultury trypolskiej znajdująca się w Muzeum Archeologicznym w Krakowie pochodzi z badań przeprowadzanych przez polskich badaczy – Gotfryda Ossowskiego i Włodzimierza Demetrykiewicza na przełomie XIX i XX w. w Bilczu Złotym i jaskini Werteba na Ukrainie.
Figurki zazwyczaj nie były pieczołowicie przygotowywane, formowano je partiami, osobno górna i dolna część, niekiedy również osobno kształtowano nogi postaci. Tylko niewielka ilość wyrobów posiada dekorację: malowaną, rytą lub nakłuwaną. Za pomocą czarnej farby zaznaczano niekiedy elementy stroju i obuwie, białą farbą malowano ozdoby na szyi i biodrach, a nakłuwaniem np. ozdobne naszyjniki.
Wobec nieznajomości prehistorycznych mitów i różnorodności tradycji kulturowych, dysponując jedynie danymi archeologicznymi, wszelkie twierdzenia o istnieniu bóstw są ryzykowne. Należy mieć to na uwadze interpretując neolityczne przedstawienia figuralne. Przyjęło się, że w społecznościach rolniczych dominował archetyp Wielkiej Bogini o niewątpliwych cechach Wielkiej Matki, obejmujący różne hipostazy boskości. Figurki kobiece przedstawiające smukłe, dziewczęce postaci są zapewne personifikacją bóstwa dziewiczego, przedstawienia brzemiennych kobiet i kobiet o obfitych kształtach symbolizują matki dawczynie życia; trzecią hipostazę wiekową bóstwa kobiecego przedstawiają figurki starych kobiet o haczykowatym nosie i płaskich, zwiotczałych piersiach.
ETK
fot. Robert Słaboński