Alina Wałowy (1930-2011)

Alina Wałowy urodziła się w Krakowie, w rodzinie Kazimiery (z Mikulskich) i Adolfa Wałowy. Naukę w szkole podstawowej rozpoczęła w Krakowie, po wybuchu II wojny światowej, wraz z rodziną znalazła się w podkrakowskiej Rudawie, gdzie kontynuowała naukę. Świadectwo dojrzałości uzyskała, po zdaniu matury, w VII Państwowym Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Krakowie. W roku 1950 rozpoczęła studia na kierunku Historia Kultury Materialnej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Studia pierwszego stopnia ukończyła w roku 1953. We wrześniu tego roku rozpoczęła sezonową pracę na wykopaliskach, a następnie przy porządkowaniu materiałów w Muzeum Archeologicznym w Nowej Hucie. W marcu roku 1954 została etatowym pracownikiem Muzeum. W roku 1958 ukończyła eksternistycznie studia II stopnia ze specjalizacją w Archeologii Polski.

Przez cały okres pracy zawodowej Alina Wałowy była związana z Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Przeszła w nim wszystkie szczeble kariery muzealniczej aż do stanowiska starszego kustosza. Początkowo pracowała w Składnicy Głównej Zbiorów MAK pod kierunkiem Gabriela Leńczyka. Od roku 1965, aż do przejścia na emeryturę w roku 1992, kierowała Działem Średniowiecza i Czasów Nowożytnych. Współpracowała ze Składnicą Zbiorów Dawnych (w zakresie zbiorów średniowiecznych) oraz Działem Krakowa Przedlokacyjnego (przy badaniach terenowych i opracowaniu zbiorów). Prowadziła samodzielnie badania wykopaliskowe i brała udział w dużych akcjach badawczych Muzeum na stanowiskach na terenie Krakowa i Małopolski. Zainteresowania badawcze Aliny Wałowy koncentrowały się wokół zagadnień związanych z okresem późnego średniowiecza, a przede wszystkim garncarstwa tego okresu. Zaowocowały one publikacjami naukowymi, których ukoronowaniem była praca doktorska, obroniona w 1977 roku na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, pt. „Późnośredniowieczna ceramika krakowska w świetle źródeł archeologicznych”. Praca ta na trwałe wpisana jest w historię archeologii i, pomimo upływu lat, jest jednym z najcenniejszych opracowań tego zagadnienia, nieustannie cytowanym w publikacjach fachowych. Również po przejściu na emeryturę Alina Wałowy brała udział w pracach merytorycznych Muzeum.

Pani Alina Wałowy uczestniczyła w pracach nad wystawami prezentowanymi w Muzeum i przygotowała wystawę „Późnośredniowieczne garncarstwo krakowskie”. Brała udział w akcjach oświatowych Muzeum. Była jednym z organizatorów cyklicznych „Rajdów praszczura” – imprezy dla młodzieży.

Miałam wyjątkową przyjemność uczestniczyć w zajęciach dla studentów archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego na temat ceramiki późnośredniowiecznej, które prowadziła Pani Wałowy. Była nauczycielem niezwykle cierpliwym i wyrozumiałym. Po rozpoczęciu pracy w Muzeum zawsze mogłam liczyć na Jej fachową pomoc i uwagi, choć wymagało to od Niej poświęcenia wolnego czasu, gdyż nawet na emeryturze kontynuowała pracę naukową i zajmowała się działalnością społeczną.

Anna Tyniec

Stanowiska archeologiczne, na których prowadziła badania samodzielne i w zespołach śp. Alina Wałowy:

 

Sosnowice, pow. Wadowice (osada wczesnośredniowieczna); Baranów, Machów, Skopanie, pow. Tarnobrzeg; Świniary Stare, pow. Sandomierz; Kraków Kurdwanów; Zaborów, pow. Brzesko; Podłęże, d. pow. Kraków; Czernichów, pow. Kraków; Miechów; Kraków Tyniec – opactwo benedyktynów; Chełm, Targowisko, pow. Bochnia; Dobczyce, pow. Myślenice – Stare Miasto. Na terenie Krakowa współpracowała przy badaniach: otoczenia i kościoła św. Wojciecha, Sukiennic, klasztoru SS Norbertanek na Zwierzyńcu, kościoła Najświętszego Salwatora, kościoła i klasztoru OO Karmelitów przy ul. Karmelickiej, Placu Szczepańskiego 6, ul. Franciszkańskiej 3, ul. Krupniczej 26, ul. Gołębiej 10 i 18, na Małym Rynku, Placu Wiosny Ludów 9 (obecnie Wszystkich Świętych), murów Floriańskich i na tzw. Skarpie.

MA Materiały Archeologiczne, Kraków.

  • Materiały z badań archeologicznych na średniowiecznym zameczku w Szaflarach, pow. Nowy Targ, MA 2 (1960), 295-332.
  • Materiały z ratowniczych badań archeologicznych w Sosnowicach, pow. Wadowice, MA 3 (1961), 223-233.
  • Materiały z ratowniczych badań na osadzie wczesnośredniowiecznej w Podłężu, pow. Kraków, MA 4 (1963), 325-330.
  • (wspólnie z: R. Mycielska) Materiały z badań ratowniczych w Miechowie w 1958 i 1959, MA 5 (1964), 119-125.
  • (wspólnie z: M. Kwapieniowa) Sprawozdanie z badań późnośredniowiecznego pieca garncarskiego odkrytego w Dobczycach, pow. Myślenice, Sprawozdania z badań MAK 4 (1965), 24-27.
  • Sprawozdanie z badań drugiego późnośredniowiecznego pieca garncarskiego odkrytego w Dobczycach, pow. Myślenice (r. 1965), Sprawozdania z badań MAK 5 (1965), 16-17.
  • (wspólnie z: K. Radwański) Badania na Grodzisku w Chełmie, pow. Bochnia, Sprawozdania z badań MAK 6 (1966), 13-15.
  • (wspólnie z: M. Kwapieniowa) Średniowieczny piec garncarski odkryty w Dobczycach, pow. Myślenice, MA 7 (1966), 237-251.
  • (wspólnie z: M. Kwapieniowa, T. Lenkiewicz, B. Nowogrodzka, K. Radwański) Badania na Okole w Krakowie w 1963 (wykop IV na Skarpie), MA 9 (1968), 203-263.
  • (wspólnie z: M. Kwapieniowa, T. Lenkiewicz, K. Radwański) Badania na Okole w Krakowie w 1959 r. (wykop III na Skarpie), MA 10 (1969), 83-146.
  • (wspólnie z: M. Kwapieniowa) Piece garncarskie w świetle badań archeologicznych, MA 10 (1969), 205-228.
  • (wspólnie z: T. Lenkiewicz-Radwańska, W. Morawski, K. Radwański) Badania na Okole w Krakowie w 1967 r. Wykop V na Skarpie, MA 11 (1970), 219-258.
  • Działalność Muzeum Archeologicznego w Krakowie w latach 1968 i 1969, MA 12 (1971), 269-278.
  • Działalność Muzeum Archeologicznego w Krakowie w 1970 r., MA 13 (1972), 193-196.
  • Działalność Muzeum Archeologicznego w Krakowie w 1971 r., MA 14 (1973), 155-160.
  • Wyniki badań przeprowadzonych na „Grodzisku” w Chełmie, pow. Bochnia, MA 15 (1974), 41-53.
  • Działalność Muzeum Archeologicznego w Krakowie w 1972 r., MA 15 (1974), 177-182.
  • Działalność Muzeum Archeologicznego w Krakowie w latach 1973-1974 r., MA 16 (1976), 146-153.
  • Late mediaeval Cracow ceramics in the light of archaeological materials, Recherches Archeologiques de 1977 (1978), 99-105.
  • Późnośredniowieczne garncarstwo krakowskie w świetle źródeł archeologicznych, MA 19 (1979), 5-151.
  • Badania przy ul. Krupniczej 26 w Krakowie, MA 23 (1986), 93-112.
  • Badania przy kościele i klasztorze OO Karmelitów na Piasku w Krakowie w 1964 roku (wykop I), MA 25 (1990), 105-141.
  • Badania przy kościele i klasztorze OO Karmelitów na Piasku w Krakowie w 1964 roku (wykop II), MA 28 (1995), 49-64.
  • Ratownicze badania na terenie Arsenału Krakowie w 1964 roku (wykop I), MA 29 (1996), 39-62.
  • Ceramika naczyniowa z badań w kościele Św. Wojciecha (warstwy I-IV), MA 32 (2001), 199-219.

Bibliografię zestawiła Anna Tyniec