Tak, dobrze się domyślacie, archeologia, a dokładniej postać jednego z wybitnych archeologów prehistorycznych – prof. Włodzimierza Demetrykiewicza.
Włodzimierz Demetrykiewicz przyszedł na świat 9 września w 1859 r. w Złoczowie (obecnie na terenie Ukrainy). Uczęszczał do szkół w Rzeszowie i Tarnowie, ale swoje życie i karierę naukową związał z Krakowem. Przyszły archeolog studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim prawo i historię sztuki (1878-1887). W 1905 r. został docentem archeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim i rozpoczął cykl wykładów z archeologii pradziejowej. W 1907 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Dzięki osobistemu zaangażowaniu i ciężkiej pracy w 1919 r. został profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Prehistorii na UJ.
Oprócz archeologii interesowały go muzealnictwo i konserwatorstwo. Doskonale rozumiał potrzeby ówczesnej archeologii i konieczność ochrony dziedzictwa archeologicznego tym bardziej, że przez długi czas pracował jako konserwator zabytków. Poza wykładami prowadził liczne prace wykopaliskowe i inwentaryzacyjne. Zasłynął także jako znakomity teoretyk prawa w zakresie ochrony zabytków.
Profesor Demetrykiewicz przez całe swoje zawodowe życie związany był z Akademią Umiejętności (od 1918 roku Polską Akademią Umiejętności), której był członkiem. W latach 1894-1937 kierował Muzeum Archeologicznym PAU. Był drugim po Gotfrydzie Ossowskim dyrektorem Muzeum Archeologicznego AU.
O różnorodności zainteresowań profesora Demetrykiewicza świadczą liczne prace, które po nim pozostały, takie jak:
„Konserwatorstwo dla zabytków archeologicznych. Studyum ze stanowiska dziejów kultury i nauki porównawczej prawa” (1886)
„Opis kościołów, Wawelu, Sukiennic i innych starożytnych gmachów Krakowa” (1891)
„Wykopaliska w Jadownikach Mokrych i Gorzowie oraz inne ślady epoki La Tene w Galicji zachodniej” (1898)
„Warunki pracy naukowej na polu archeologii przedhistorycznej w Polsce i kwestya jej zasadniczej poprawy” (1900)
„Figury kamienne tzw. bab z Azji i Europie i stosunek ich do mitologii słowiańskiej” (1910)
Włodzimierz Demetrykiewicz pozostawił po sobie liczne grono uczniów, przez kolejne dziesięciolecia budujących polską archeologię. Swoim doświadczeniem dzielił się z innymi archeologami, m.in. z Józefem Kostrzewskim, czego dowodem jest zachowana korespondencja.
W Krakowie, na Kampusie UJ, znajduje się ulica jego imienia.
Więcej o prof. Demetrykiewiczu można dowiedzieć się z jego biografii „Włodzimierz Demetrykiewicz (1859-1937). Prehistoryk z przełomu epok” autorstwa M. Woźny.
A.Garbacz
Bibliografia:
- Woźny – Włodzimierz Demetrykiewicz (1859-1937). Prehistoryk z przełomu epok (2018)
- Woźny – Pan Kolega i ja. Korespondencja między prehistorykami Włodzimierzem Demetrykiewiczem i Józefem Kostrzewskim z lat 1913-1933 (2019)
Włodzimierz Demetrykiewicz. Fotografia ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Krakowie.
Włodzimierz Demetrykiewicz z rodziną. Fotografia ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Krakowie.
Ulica Włodzimierza Demetrykiewicza w Krakowie.