Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
„Stanisławice stan. 9 i 10, pow. bocheński. Osady z okresu wpływów rzymskich i czasów nowożytnych” – opracowanie materiałów, w tym unikatowego osiedla z czasów rzymskich. Projekt jest finansowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i zostanie zakończony w 2018 r. publikacją książkową.
Publikacja w serii wydawniczej Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A-4 w Małopolsce: „Stanisławice stan. 9 i 10, pow. bocheński. Osady z okresu wpływów rzymskich i czasów nowożytnych” (ISBN 978-83-953138-0-6) dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (priorytet Ochrona zabytków archeologicznych 2017 — wniosek nr 93601/16/A1) i Samorządu Województwa Małopolskiego.
Wieś Stanisławice położona jest na lewym brzegu rzeki Raby, w jej środkowym biegu. Miejscowość przylega do południowego krańca Puszczy Niepołomickiej. Badania wykopaliskowe na stanowiskach 9 i 10 w Stanisławicach, gm. Bochnia (d. gmina Kłaj) prowadzone były w latach 2000-2009 z niewielkimi przerwami. Były to ratownicze badania wykopaliskowe związane z planowanym przebiegiem autostrady A-4 Kraków-Tarnów. Z ramienia wykonawcy prac archeologicznych,Krakowskiego Zespołu do Badań Autostrad sp.j., w terenie prowadziła je Firma Archeologiczna „Terra”, a pracami kierowali Justyna Rodak i Tomasz Rodak.
Niniejszy tom stanowi opracowanie dotyczące osadnictwa z okresu lateńskiego, okresu wpływów rzymskich oraz pozostałości gospodarstwa istniejącego w okresie od 1. poł. XIX do poł. XX stulecia.
Najstarszym znaleziskiem związanym z omawianymi okresami jest fragment naczynia ceramicznego typowego dla kultury Jastorf, natomiast z początkami osadnictwa celtyckiego związany jest m.in. fragment celtyckiej szklanej bransolety. Materiały zabytkowe z młodszego okresu przedrzymskiego i starszego odcinka okresu wczesnorzymskiego, które odpowiadają charakterystyce inwentarzy grupy tynieckiej, reprezentowane są w niewielkich ilościach. Istnienie osady w początkach okresu rzymskiego dokumentuje znalezisko fibuli norycko-panońskiej typu 236 w klasyfikacji O. Almgrena.
Osada w Stanisławicach (stan. 9 i 10) dostarczyła bogatego materiału badawczego związanego z młodszym odcinkiem wczesnego okresu wpływów rzymskich i początkami młodszego okresu rzymskiego. Obiekty nieruchome o różnych funkcjach (budynki zagłębione, jamy posłupowe, naziemne konstrukcje słupowe, studnie, jamy, paleniska i ślady płotów) stworzyły możliwość prześledzenia organizacji przestrzennej osady. Seria 14 studni (dotychczas najliczniejsza w Małopolsce), z zachowanymi w części z nich reliktami drewnianych cembrowin dostarczyła materiału do badań dendrochonologicznych. Umożliwiło to potwierdzenie chronologii osady, ustalonej w oparciu o materiały zabytkowe, datami bezwzględnymi z tych badań.
Wśród licznego materiału zabytkowego na uwagę zasługują przede wszystkim znaleziska dwóch denarów srebrnych, obecność rzadkich wariantów niektórych zapinek, a także fragmentu ażurowej zawieszki typu Janów-Psary. Interesującym zabytkiem jest również gliniana figurka ptaka. Odkryte relikty nowożytnej zagrody wiejskiej, z której pochodzą „importy” potwierdzające znany historycznie fakt pracy mieszkańców Stanisławic na Śląsku i w Czechach w XIX w. pozwoliły prześledzić zmiany, jakie zachodziły w życiu codziennym małopolskiej wsi w wyniku migracji i kontaktów ludności rolniczej z rozwijającym się w tamtym czasie na szeroką skalę przemysłem.
Do pobrania